RECENZJA: "Romantyk Boży" (Stanisław Dziedzic)

TYTUŁ : "Romantyk Boży"

AUTOR: Stanisław Dziedzic

WYDAWNICTWO: Wydawnictwo M

ROK WYDANIA: 2014

STRON: 331

STANISŁAW DZIEDZIC: Historyk literatury, publicysta, kulturoznawca, nauczyciel akademicki, od 2004r. dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Urzędzie Miasta Krakowa. W swoim dorobku twórczym posiada ponad tysiąc publikacji, w tym kilkaset o charakterze naukowym i popularnonaukowym, m.in. książki: "Kraków to jest wielka rzecz", "Serce Polski". Wspólnie z Tadeuszem Skoczkiem napisał m.in. "Teatr 38 w latach 1960-1972". Opracował i podał do druku niepublikowane wcześniej młodzieńcze wiersze Karola Wojtyły.

MOJA OPINIA: 

"Wierzę w Twój teatr i chciałbym go koniecznie współtworzyć, bo on byłby różny od wszystkich polskich i nie łamałby człowieka, ale podnosił i zapalał i nie psuł, ale przeanielał. (...) Możesz liczyć na mnie i na mój zapał."                                                                                                                                                                                                                                                           (z listu Karola Wojtyły do Mieczysława Kotlarczyka) 

Słowo poetyckie zajmowało istotne miejsce zarówno w życiu młodego, zafascynowanego teatrem Karola Wojtyły, jak i zasiadającego na Stolicy Piotrowej Jana Pawła II, który przyznawał mu niemalże mistyczne funkcje, zdolne udźwignąć treści, którym nie jest w stanie podołać język nauki. O miłości, jaką jeden z najwybitniejszych Polaków XX wieku darzył literaturę oraz o jego dramaturgicznych próbach okresu młodości, słyszał chyba każdy z nas. Czy jednak potrafimy powiedzieć na ten temat coś więcej? W naszych głowach pojawiają się co prawda hasła takie jak  m.in. "Teatr Rapsodyczny", jednak mało kto zna konkretne informacje na temat tej sfery życia Wojtyły. Kiedy usłyszałam o wydaniu "Romantyka Bożego", efektu wieloletniej pracy Stanisława Dziedzica, postanowiłam, że koniecznie muszę się z tą pozycją zapoznać, ponieważ ta "stronica" życiorysu Karola Wojtyły zawsze wzbudzała moje zainteresowanie.

"Śluby panieńskie" (premiera 27.02.1936 r.) Karol Wojtyła jako
Gustaw (trzeci od lewej)

Publikacja podzielona jest na cztery części. Z pierwszej z nich możemy dowiedzieć się o przemianach kulturowo-społecznych w Wadowicach pod koniec XIX oraz w pierwszej połowie XX wieku, co pozwala na lepsze zrozumienie wielu zaistniałych wówczas mechanizmów, które w pośredni lub bezpośredni sposób oddziaływały na życie rodziny Wojtyłów. Stanisław Dziedzic kreśli panoramę Wadowic uwzględniając w niej m.in. Emila Zegadłowicza, "Czartak" i teatralne Towarzystwo "Jagiellonka". Część druga - "W kręgu teatru słowa", przybliża czytelnikom działalność przede wszystkim Studia Teatralnego 39 oraz Teatru Rapsodycznego, z którymi związany był Karol Wojtyła. Autor publikacji przytacza również fragmenty listów wymienianych pomiędzy ich członkami, z których to możemy dowiedzieć się sporo na temat gry aktorskiej Wojtyły oraz emocji, jakie towarzyszyły wszystkim, gdy wychodził na scenę. 

"Monolog Bolesława Śmiałego Karol Wojtyła mówił wspaniale. Już w czasie prób słuchaliśmy go z podziwem i dreszczem grozy, ale owego pierwszolistopadowego wieczoru osiągnął najwspanialszy stopień ekspresji artystycznej. (...) Przedstawił te dramatyczne wydarzenia z tak pełnym zaangażowaniem, że wierzyło się każdemu słowu." (Danuta Michałowska)

 Karol Wojtyła jako ksiądz Robak z "Pana Tadeusza", Jasiek z "Wesela", Byk z "Kawalera księżycowego", czy też Gustaw ze "Ślubów panieńskich" to tylko niektóre z wielu wcieleń Papieża Polaka, które możemy poznać na kartach "Romantyka Bożego". 

W mieszkaniu Karola Wojtyły przy ul.Tynieckiej 10 odbywały
się często próby i spotkania aktorów konspiracyjnego Teatru
Rapsodycznego.

Stanisław Dziedzic przedstawia nam jednak Wojtyłę nie tylko jako bardzo dobrze zapowiadającego się aktora, ale również jako poetę i dramatopisarza. Kiedy i czym zadebiutował? Kto wywarł duży wpływ na jego twórczość? To najbardziej podstawowe pytania, na które odpowiedź znajdziemy w części trzeciej. Część czwarta - "Rapsodyk Słowa Odwiecznego", zwraca natomiast uwagę na działalność oratorską Jana Pawła II, w wymowny sposób świadczącą o jego umiejętnościach.

Podsumowując, na nieco ponad trzystu stronach Dziedzic maluje portret Wojtyły. Maluje go sprawnymi pociągnięciami pędzla, używając wielu odcieni. "Romantyk Boży" spodoba się zarówno osobom, które szukają rzetelnych, zgromadzonych w jednym miejscu informacji, jak i przeciętnym zjadaczom chleba, który podchodzą do tego typu publikacji bardzo ostrożnie ("Czy nie będę czuł się przytłoczony nadmiarem faktów?"). Pozycja napisana jest przystępnym językiem, więc jej czytanie będzie prawdziwą przyjemnością nawet dla osób niezorientowanych w idei, która przyświecała Teatrowi Rapsodycznemu.